Sarı Kantaron Bitkisi

Sarı kantaron (Hypericum perforatum), Kılıç otu, Mayasıl otu ve Koyunkıran olarak da bilinir, sarı kantarongiller (Hypericaceae) familyasına dahil bir bitki türüdür.

Bitki eski Yunan ve Roma medeniyetleri zamanında kötü büyülere karşı koruyucu olarak ünlenmişti. Hiperisin ve psödohiperisin gibi bileşikler bitkinin %0.05-0.3 ünü oluşturan karakteristik bileşenleridir.

Bunun yanında bitkide %0.9-5.0 oranında hiperforin ve adhiperforin ile yaklaşık %4 kadar çeşitli flavonoid türevi bileşikler bulunmaktadır.

Hafif ve orta şiddete depresyonlarda alternatif bir antidepresan ilaç olarak önerilmektedir. Bu konudaki birçok otorite bu bitkiyi özellikle menapozun oluşturduğu ruhsal bozuklukları önlemek için uygun bir bitki olarak görmektedir.

Antidepresan özelliği hayvan deneylerinde ve çeşitli klinik deneylerde kanıtlanmıştır. Ayrıca, alkol, sigara, nikotin ve kafein gibi maddelerle oluşan bağımlılıkların tedavisinde yararlı olabileceğini gösteren deneysel kanıtlar bulunmaktadır.

Bitkinin gece beynin pineal bezinden melatonin salınımını artırarak uykuyu güçlendirdiği bildirilmiştirBir çalışma bitkinin düşünsel yoğunlaşmayı artırdığı, kavrama yeteneğini geliştirdiğini rapor etmiştir. Ancak bu etki kuramsaldır.

Antiviral ve antibakteriyel etkileri vardır. Bileşenlerinden olan hiperisinin AIDS hastalığının etkeni olan HIV virüsünün de aralarında olduğu çeşitli virüslere karşı etkinliği deneysel olarak kanıtlanmıştır.

Yapılan araştırmalar sonucu cilt hastalıklarına faydalı etkisi olduğu kanıtlanmıştır. Antienflamatuvar etkisi vardır. Derinin melanin kaybı ile birlikte giden ve kısmi renk bozuklukları ile karakterize vitiligonun tedavisinde yardımcıdır.

Birçok antienflamatuvar ilaçtan farklı olarak mide üzerinde olumsuz etkilerinin bulunmadığı, hatta ülser tedavisinde de etkili olduğu rapor edilmiştir.Halk arasında ishal tedavisinde, romatizmal ağrıların tedavisinde, çocukların gece işemelerinde, gut hastalığının tedavisinde kullanılmıştır.

Halk arasında sarılık hastalığına karşı ve yara iyileştirici olarak kullanılmıştır, bu etkileri deneysel olarak da kanıtlanmıştır. Bitki hakkındaki yoğun araştırmalar hala sürmektedir.

İçeriği, kan basıncını etkileyen bir madde olan “tyramine”‘i yok eden/azaltan monoamine oxidase proteinini bloke edebildiği için “tyramine” bir anda çok fazlalaşabilir, bu da yüksek tansiyona yol açabilir. Yani yüksek tansiyon sorunu olanlar kesinlikle kullanmasınlar. Açık tenli kişilerde bitki kullanımı sırasında ışığa karşı hassasiyet oluştuğu için ışıklı ortamlardan sakınmaları önerilir.

Sarı Kantaronun Bileşenleri

Bileşimindeki en önemli ve şifa veren madde "Hypericin" dir. Buna ek olarak içeriğinde;

-Pseudohypericin,

-Protohypericin,

-Protopseudohypericin,

-Hyperoside,

-Quercitrin,

-İsoquercitrin,

-Quercetin,

-Biapigenin,

-Amentoflavone,

-Hyperforin,

-Adhyperforin,

-Caffeic Asit,

-Chlorogenic Asit,

-Ferulic Asit,

-Hyperfolin,

-Cumaric Asit,

-Hydroxybenzoic Asit,

-Vanillic Asit,

-Uçucu Yağlar,

-C Vitamini ve A Vitamini bulunmaktadır.

Sarı Kantaronun Tedavi Edebildiği Hastalıklar

Hücre yenileyici özelliği sayesinde yaraların çabuk ve iz bırakmadan iyileşmesini sağlayabilir. Adet göremeyen bayanların adetlerini düzenler. Yine Adet dönemlerinde oluşan kasık ağrılarının dinmesine yardımcı olur. Strese bağlı şeker yükselmelerinde şekerin dengelenmesini sağlar. Sinirleri yatıştırır ve uyku düzenini sağlar. Ayrıca;

-Nefrit,

-Selülit,

-Anal Fissürü (Makat çatlağı),

-Karaciğer yağlanması,

-El, ayak ve her türlü mantar,

-Hafif ve orta dereceli depresyon,

-Bazı egzama türleri,

-Bazı sedef hastalığı türleri,

-Hemoroit,

-Gastrit ve ülser,

-Göğsü yumuşatır ve öksürüğü keser.

-Pişiği tedavi eder.

-Uyuzu tedavi eder.

-Korku, gerginlik, alt ıslatma,

-İdrar yolları enfeksiyonu,

-İshal,

-Soğuk algınlığı,

-Menopoz dönemi sıkıntıları,

-Bağırsaklarda oluşan solucanların dökülmesi vb. rahatsızlıkların tedavisinde etkilidir.

Sarı Kantaronun Yan Etkileri

Sarı kantaron kullanırken nadir de olsa aşağıdaki yan etkiler görülebilir.

-Kaygı,

-Baş dönmesi,

-Ağız kuruluğu,

-Baş ağrısı,

-Işığa karşı hassasiyet,

-Huzursuzluk,

-Yorgunluk,

-Cinsel işlev bozukluğu,

-Alerjik cilt reaksiyonları (Göğüste ve başın arka kısmında sivilceler),

-Mide rahatsızlığı,

Sarı Kantaronu Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

-Sarı kantaronu Antidepresanlarla, Antibiyotiklerle ve Kortizon içeren ilaçlarla birlikte kesinlikle kullanmayınız. Çok ciddi riskler içermektedir.

-Sarı kantaronu kortizonu bıraktıktan ancak bir ay sonra, antidepresanı ve antibiyotikleri bıraktıktan 3-4 gün sonra kullanmaya başlayın.

-Doğum kontrol hapı alıyorsanız, sarı kantaronu kullanmayın. Doğum kontrol hapını etkisiz hale getirebileceği için istenmeyen bir gebeliğe neden olabilir.

-Sarı kantarondan mutlak bir fayda görmek istiyorsanız, beraberinde reçeteli ilaçlar kullanmayın.

-Hamileyseniz ya da bebek emziriyorsanız kesinlikle sarı kantaronu kullanmayın.

-Sarı kantaron, planlanmış bir ameliyattan iki hafta önce alınması bırakılmalıdır.